.:: SEBASTIAN JAWORECKI ::.

TEMAT 41: LINUX

Opublikowano: wtorek, 16, luty 2016 18:08 | Sebastian Jaworecki | Odsłony: 1098

1. TWÓRCA
– Linus Torvalds (1991)

2. LICENCJA
– GNU GPL (Antylopa)

3. SYMBOL
– Pingwin (imię pingwina: TUX)

4. DYSTRYBUCJA LINUXA
Dystrybucja Linuxa to złożony w całość system operacyjny oparty

o jądro Linux (zestaw: jądro, oprogramowanie narzędziowe

i użytkowe oraz instalator)

5. JĄDRO SYSTEMU OPERACYJNEGO
Jądro systemu operacyjnego (ang. kernel) – podstawowa

część systemu operacyjnego, odpowiedzialna za podstawowe zadania:

      – współpraca z procesorem – rejestrami
      – współpraca z pamięcią (zapis/odczyt)
      – współpraca z urządzeniami zewnętrznymi

  Cechy jądra:
      – wielozadaniowość (dzielenie czasu procsora)
      – wielowątkowość
      – wielodostępność
      –wywłaszczalność

APLIKACJE

↕

JĄDRO SYSTEMU OPERACYJNEGO

↕ ↕ ↕

PROCESOR PAMIĘĆ URZĄDZENIA

Wielozadaniowość – równoczesne wykonywanie więcej niż jednego
procesu.

6. SYSTEMY PLIKÓW LINUX
  – ext3, ext4, ext5 → domyślne systemy plików Linuxa
  – FAT
  – NTFS
  – ISO9660 → dyski CD/DVD

7. STRUKTURA KATALOGÓW – STANDARD FHS
  – home → katalogi domowe użytkowników
  – dev → sterowniki urządzeń
  – root → katalog administratora
  – bin → programy binarne / pliki binarne narzędzi systemowych
  – boot → przechowuje jądro systemu
  – etc → pliki konfiguracyjne, ustawienia systemowe
  – lib → biblioteki programów
  – lost + found → zagubione pliki
  – mnt → punkt montowania innych niż natywne systemów plików
  – media → punkt montowania dla nośników wymiennych
  – opt → statycznie kompilowane aplikacje
  – proc → wirtualny system plików informujący o stanie procesorów (pliki txt)
  – sbin → pliki binarne
  – temp → pliki tymczasowe
  – usr → dokumentacja systemu
  – var → pliki zmieniające się

8. INTERPRETER POLECEŃ
Interpreter poleceń = interfejs tekstowy = powłoka systemowa = Shell

9. BASH
BASH – powłoka systemowa napisana dla projektu GNU rozprowadzana

na tej licencji.

10. CHS
CHS – jedna z systemowych powłok unixowych

11. KSH
KSH – powłoka unixowa

12. TERMINAL (tty…)

Urządzenie pozwalające na komunikację z komputerem głównym.

13. KONSOLA

„Terminal Super Usera”. Dziś konsola to terminal, na którym

zalogowany jest root.

14. PRZEŁĄCZANIE MIĘDZY TERMINALAMI
Ctrl + Alt + F… (numer terminala)

15. GUI – Graficzny Interfejs użytkownika

16. PSEUDO TERMINAL – emulacja terminal wirtualnego w środowisku

graficznym (okienko)

17. PROGRAMY UDOSTĘPNIAJĄCE EMULACJE TERMINALI WIRTUALNYCH W ŚRODOWISKU GRAFICZNYM:
  – xterm → standardowy emulator terminala dla XWindow
  – gnome-terminal → emulator terminala dla środowiska GNOME
  – konsole → emulator terminala dla środowiska KDE

18. PROCES
Proces – egzemplarz danego programu posiadający własną

przestrzeń adresową

Ctrl+Z | bg → proces przeniesiony w tło

19. USŁUGA (DEMON) – serwis systemowy – w Linuxie są to programy

uruchamiane podczas startu systemu w celu

wykonania pewnych czynności.

20. UŻYTKOWNICY – LINUX
– Posiadają UID (User ID)
– Posiadają własny katalog domowy (w katalogu home)

  – Polecenia:
      – useradd
      – passwd
      – usermod
      – userdel
      – su → przełącz użytkownika

21. HASŁA UŻYTKOWNIKÓW: etc/passwd etc/shadow
  – baza haseł – plik haseł:
      – x lub *
        – UID
    – GID
      – Imię i nazwisko, opis
      – Ścieżka katalogu domowego
      – Powłoka logowania

22. GRUPY UŻYTKOWNIKÓW
– Posiadają GID (Group ID)

  – Polecenia:
      – addgroup
    – del group
    – chgrp → zmień grupę

  etc/group
  – Nazwa
  – Hasło
  – GID
  – Lista użytkowników

23. UWIERZYTELNIANIE I AUTORYZACJA

Uwierzytelnianie – proces polegający na zweryfikowaniu

wiarygodności użytkownika próbującego

uzyskać dostęp do zasobów systemu.

Autoryzacja (upoważnienie) – proces pozwalający zdecydować

do jakich zasobów dany użytkownik może uzyskać

dostęp i jakie operacje w systemie może wykonać.

24. PAM (PLUGGABLE AUTENTICATION MODULES) – biblioteki pozwalające na

uwierzytelnienie użytkownika przez programy

w systemie.

25. MODUŁY ŁADOWALNE – osobno ładowane części kernela. Polecenie lsmod

wyświetla jakie moduły mamy obecnie do dyspozycji.

26. SHELL PROMPT NP. …$ …#
– $ → zwykły użytkownik
– # → Super User | root

27. UKRYTE PLIKI
– Pliki ukryte zaczynają się od kropki

28. HISTORIA WYKONYWANYCH POLECEŃ
.bash_history (w katalogu domowym)

29. TAB – autouzupełnianie

30. ZNAKI GLOBALNE W LINUX
  – * → dowolny ciąg znaków
  – ? → jeden znak
  – [abcde] → jeden znak z wymienionych
  – [a–e] → jeden znak z wymienionych
  – [!abcde] → jeden znak z niewymienionych

31. PODRĘCZNIK SYSTEMOWY – POMOC SYSTEMOWA
– man
man polecenie | polecenie –help

– info → ulepszona wersja man

Wyście z pomocy → Q

32. LOGOWANIE NA KONTO ROOTA
– sudo su → zmieni się znak zachęty, nasz terminal stanie się konsolą

33. PORUSZANIE SIĘ MIĘDZY KATALOGAMI
  – ~ → katalog domowy zalogowanego użytkownika
  – / → katalog główny
  – . → katalog bieżący
  – .. → katalog nadrzędny

34. POLECENIA
  – whoami → kim jestem (podaje identyfikator konta zalogowanego usera)
  – who → lista aktualnie zalogowanych użytkowników
  – ps → wyświetl listę uruchomionych poleceń
  – kill → zabij proces
  – mkdir → tworzy katalog
  – ls → listuje / wyświetla zawartość katalogów
  – rmdir → kasuje katalog jeżeli jest pusty
  – cp → kopiuje plik
  – mv → przenosi lub zmienia nazwę pliku
  – rm → kasuje plik
  – cd → zmienia bieżący katalog roboczy
  – pwd → pokazuje na której gałęzi drzewa katalogów siedzimy
  – find → wyszukuje pliki (ciągi znaków w plikach etc.)
  – touch → zmienia datę modyfikacji / tworzy plik
  – rename → zmienia nazwę pliku
  – cat → wyświetla zawartość pliku / przekazuje z wejścia na wyjście

35. WĘZEŁ – i (ang. index-mode) – struktura danych, w której Linux przechowuje

informacje o plikach i katalogach. Posiada unikatowy numer,

jest skojarzony z jednym zbiorem.

36. DOWIĄZANIA TWARDE (ang. hard link)
Dowiązanie twarde umożliwia odwołanie się do jednego zbioru danych

za pomocą różnych nazw. Aby można było utworzyć dowiązanie plik lub

folder musi istnieć.

37. DOWIĄZANIE SYMBOLICZNE (ang. symbolic link) = skrót w Windows

38. DOWIĄZANIA – POLECENIA
– ln → dowiązanie twarde
– ln –s → dowiązanie symboliczne

39. ZBIORY UKRYTE
Plik, którego nazwa rozpoczyna się od kropki jest plikiem ukrytym.

Polecenie ls –a wyświetla zbiory ukryte.

40. TRYB DŁUGIEGO WYŚWIETLANIA NAZW PLIKÓW – LS –L
Przykład:
drwxr-xr-x adam adam 4096 2016-01-21 23:57 plik

41. ZMIANA UPRAWNIEŃ
– chmod
chmod ugo+w umba.txt

UPRAWNIENIA
Słownie	Liczbowo	Nazwa
– – –	0	Brak praw
– – x	1	Prawo do uruchomienia
– w –	2	Prawo do zapisu
– w x	3	Prawo do zapisu i uruchomienia
r – –	4	Prawo do odczytu
r – x	5	Prawo do odczytu i uruchamiania
r w –	6	Prawo do odczytu i zapisu
r w x	7	Prawo do odczytu, zapisu i uruchomienia

42. ZMIANA WŁAŚCICIELA ZBIORU
– chown
chown użytkownik:grupa plik

Administrator zmienia właścicieli zbioru

43. ARCHIWIZACJA I KOMPRESJA
  – tar → archiwizacja danych – tworzy nieskompresowane archiwum
  – gzip → kompresja danych
  – gunzip → dekompresja danych

44. DYSTRYBUCJE
1. RedHat – jedna z najstarszych i najpopularniejszych. Podzieliła się

na Fedorę i komercyjny ReaHat Enterprise Linux.

2. Fedora – powstała z RedHat – niekomercyjna

3. Mandriva – dawniej Linux Mandrake

4. Debian – dystrybucja rozwijana od 1993r. na bazie Debiana powstało Ubuntu.

5. Ubuntu – dystrybucja oparta na Debianie

6. OpenSUSE – wersja niekomercyjna (komercyjna: SUSE Linux Enterprise)

7. Knoppix

45. INSTALACJA
Linux wymaga 2 partycji: Pierwsza partycja – partycja systemowa,

Druga partycja – plik wymiany (swap – partycja / plik wymiany)

46. DYSKI TWARDE
  – hda → pierwszy dysk w kanale podstawowym IDE
  – hdb → drugi dysk w kanale podstawowym IDE
  – hdc → pierwszy dysk w kanale pomocniczym IDE
  – hdd → drugi dysk w kanale pomocniczym IDE